Η θεωρία της αγέλης τους σκύλους αρχικά περιγράφηκε από τον Κόνραντ Λόρενς στο βιβλίο του ο βασιλιάς Σολομώντας το 1949.
Ο Λόρενς ήταν ηθολόγος και συμπεριφοριστικής των ζώων και μάλιστα βραβεύτηκε με ένα βραβείο Νόμπελ με βάση την ιδέα του και τις παρατηρήσεις στη συμπεριφορά των σκύλων
Η θεωρία της αγέλης απο τον Λόρενς
Ο Λόρενς το 1949 είπε ότι αν ένα σκυλί έχει ποιο επιθετική και ισχυρή συμπεριφορά απέναντι σε ένα άλλο σκυλί τότε θα πρέπει αυτό το σκύλο να το αναγνωρίσουμε ως κυρίαρχο άρα και ως Alpha male ή αλλιώς Alpha dog. Ο Λόρενς θεώρησε ότι τα σκυλιά που βγάζουν επιθετικότητα είναι κυριαρχικά. Ουσιαστικά ο Λόρενς θεώρησε ότι οι σκύλοι που βγάζουν μία επιθετικότητα αλλά και μία ισχυρή προσωπικότητα απέναντι στα άλλα ζώα και κατά συνέπεια στους ανθρώπους είναι κυρίαρχοι και αρχηγοί της αγέλης.
Ο Λόρενς στη συνέχεια θεώρησε ότι αν και εκείνος γίνει επιθετικός απέναντι στους σκύλους του τότε εκείνοι θα του υποταχθούν. Η σκέψη των επιστημόνων αντανακλά συνήθως τον πολιτισμό και τις πεποιθήσεις της ιστορικής εποχής και τον τόπο στον οποίο ζούμε.
Ο Λόρενς γεννήθηκε στην Αυστρία το 1903 και η σκέψη του αναμφίβολα έχει επηρεαστεί Από τις μεθόδους εκπαίδευσης εκείνης της εποχής οι οποίες ήταν αρκετά αυστηρές και σε πάρα πολλές περιπτώσεις βίαιες.
Θεωρία της αγέλης στους σκύλους & λύκους από Λόρενς 1949
Η θεωρία της Αγέλης του Λόρενς υποστήριξε λοιπόν εκείνη την εποχή ότι οι σκύλοι έχουν μια στρατιωτική Ιεραρχία στην οικογένειά τους η οποία υποστηρίζεται από τον ηγέτη των Alpha wolves ο οποίος διατηρεί την ηγεσία του με την βία και τον εκφοβισμό.
Οι εκτροφές της εποχής ήταν πολύ ισχυρές και είχαν επικίνδυνους και κυριαρχικούς σκύλους
Σε αυτό το σημείο πρέπει να προσθέσουμε ότι εκείνη την εποχή ο γερμανικός στρατός ήταν ο πρώτος που ουσιαστικά είχε χρησιμοποιήσει τους γερμανικούς ποιμενικούς για τον πρώτο και αργότερα τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.
Η επιλογή αυτών των σκύλων γονιδιακά, ήταν πάρα πολύ ισχυρή και γινόταν μέσα από τη διαδικασία της εκτροφής και αναπαραγωγής. Η διαδικασία είχε ως προϋπόθεση τ σκυλιά τα οποία θα επιλέγονταν για αναπαραγωγή να είναι πάρα πολύ ισχυρά και να έχουν πάρα πολύ υψηλά ένστικτα για να μπορέσουν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους για τη χρήση του πολέμου.
Τα ζώα αυτά παρουσιάζουν ένα πάρα πολύ έντονο χαρακτήρα και πολύ συχνά εμφάνιζαν εκνευρισμό υπερένταση και τάσεις επιβολής στα αφεντικά τους. Οι εκπαιδευτές εκείνης της εποχής ήταν πάρα πολύ αυστηροί και όταν η κυριαρχία του ζώου εμφανίζονταν εκείνοι γινόντουσαν βίαιοι.
Σκεφτείτε ότι εάν ένας γερμανικός ποιμενικός σήμερα εμφανίζει υψηλά ένστικτα φύλαξης και έντονη προσωπικότητα δεν έχει καμία σχέση με τον σκύλο εκείνης εποχής οποίος ήταν πάρα μα πάρα πολύ δυνατός ανεξάρτητος και πολύ άγριος..
Οι σημερινοί σκύλοι (κυρίαρχοι) που έχουν ισχυρή προσωπικότητα είναι 10 φορές πιο ήπιοι στη συμπεριφορά τους σε σχέση με τους σκύλους εκείνης της εποχής. Αυτός ο σκύλος δεν επέτρεπε λοιπόν σε καμία περίπτωση την χρήση του σε κάποια μορφή εργασίας και όταν αυτό συνέβαινε τότε έκανε το σκύλο επιθετικό και πολύ συχνά θανατηφόρο
Η πρώτη θεωρία της αγέλης για τους σκύλους & λύκους Ντέιβιντ Μέχ 1970
Στη συνέχεια η εξέλιξη αυτής της θεωρίας από τον Ντέιβιντ Μέχ συνεχίστηκε το 1970.Ο Μέχ είχε επηρεαστεί από τον Λόρενς και αναφέρεται και εκείνος στον Alpha wolf.
Ο Ντέιβιντ Μέχ μέχρι μετά από 40 χρόνια πιστεύει ότι η θεωρία αυτή πρέπει να εξελιχθεί και στην ουσία περιγράφει ότι οι λύκοι έχουν την αγελαία τους υπόσταση. Η αγέλη έχει δύο αρχηγούς τους Alpha male και Alpha female οι οποίοι είναι και η μόνοι οι οποίοι αναπαράγονται για να διαιωνίσουν βέβαια το είδος.
Η αναθεώρηση της θεωρίας της αγέλης για τους σκύλους & λύκους από τον Ντέιβιντ Μέχ 2010
Όμως η διαφορά σε σχέση με την παλαιά θεωρία είναι ότι στη νέα θεωρία υποστηρίζει πως οι λύκοι δεν έχουν ένα αυστηρό κοινωνικό πλαίσιο στρατιωτικής πειθαρχίας και υποταγής. Εμφανίζουν όμως μία συμπεριφορά την οποία θα μπορούσαμε να την παρομοιάσουμε με τη συμπεριφορά των γονιών στα παιδιά τους σε μία ανθρώπινη οικογένεια. Όπως και στην ανθρώπινη οικογένεια οι γονείς προσπαθούν να κανόνες να βάλουν τα παιδιά στην τάξη τους έτσι και στην οικογένεια των λύκων.
Συμπέρασμα η θεωρία της αγέλης υφίσταται
Ουσιαστικά η θεωρία της αγέλης στους σκύλους αλλά και στους λύκους υφίσταται. Η αγέλη έχει δύο γονείς τους λεγόμενους Alpha dog τη μαμά δηλαδή και τον μπαμπά οι οποίοι τοποθετούν να τους κανόνες μέσα στην αγέλη.
Τα δίπολα της εκπαιδευτικής κοινότητας
Η διένεξη των ειδικών για το αν υπάρχει η αγελαία υπόσταση στους λύκους ή στους σκύλους μας δείχνει το δίπολο το οποίο εμφανίζεται στην εκπαιδευτική κοινότητα. Το δίπολο έχει να κάνει με τις θεωρίες της εκπαίδευσης οπότε και οι ειδικοί διαφωνούν για την προσέγγιση άλλοι είναι οπαδοί της θετικής εκπαίδευσης και αν είναι οπαδοί μιας μεικτής εκπαίδευσης σκύλου θετικής και διορθώσεων.
Σε αυτό το σημείο πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Ντέιβιντ Μεχ υποστηρίζει ότι η ιδέα ενός αυστηρού και στρατιωτικού αρχηγού μέσα σε μια αγέλη εμφανίζεται όταν άσχετα άτομα βρεθούνε μαζί μέσα σε αφύσικες όπως ο ίδιος χαρακτηρίζει καταστάσεις.
Αφύσικες καταστάσεις θεωρεί εκείνες τις οποίες
- ο σκύλος βρίσκεται περιορισμένος μέσα σ’ ένα χώρο πχ καταφύγια ζώων
- σε χώρους όπου δεν μπορεί να ξεφύγει.
- Στην επαφή με σκύλους εκτός της αγέλης του όπου θέλει να επιβληθεί από ανασφάλεια.
Εκεί ο λύκος δείχνει να προσπαθεί να επιβληθεί στους υπόλοιπους και να προσπαθεί να διεκδικήσει το ρόλο του Alpha dog του κυρίαρχου στην απόλυτη μορφή
Η θεωρία της αγέλης στους σκύλους από τον Ρομπέρτο Μπονάνι το 2010
Φυσικά οι λύκοι δεν είναι σκυλιά οπότε ας δούμε την πιο πρόσφατη έρευνα του 2010 από τον Ρομπέρτο Μπονάνι του Πανεπιστημίου της Πάρμα και των συνεργατών του.
Εξέτασαν αγέλες σκύλων οι οποίες ζούσαν ελεύθερές στην Ιταλία και διαπίστωσαν ότι η ηγεσία είναι πολύ ρευστό πράγμα. Σε μία αγέλη η οποία αποτελούταν από 27 άτομα υπήρχαν έξι σκυλιά που συνήθως προσπαθούσαν να είναι οι αρχηγοί και οι καθοδηγητές της αγέλης. Όμως στην έρευνα αυτή φάνηκε ότι τουλάχιστον τα μισά ενήλικα σκυλιά ήταν ηγέτες τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα. Τα σκυλιά τα οποία καθοδηγούσαν την αγέλη δεν ήταν συνήθως αυτά που ήταν ποιο κυριαρχικά και δυναμικά, αλλά αυτά τα οποία ήταν πιο έξυπνα και έμπειρα μέσα στην αγέλη.
Η θεωρία της αγέλης και ο οικόσιτος σκύλος
Ο έξυπνος σκύλος επιβάλει την θέση του στην αγέλη. Αυτό δεν είναι δύσκολο να το παρατηρήσει κανείς μέσα σε μια οικογένεια. Ο σκύλος μπορεί να προσπαθήσει να επιβάλει το δικό του στην οικογένεια μέσα από την εξυπνάδα την οποία έχει αποκτήσει και την διαχείριση των ιδιοκτητών του. Με αυτό τον τρόπο ο σκύλος ενώ δεν είναι κυριαρχικός και δεν έχει υψηλό ταπεραμέντο ή αλλιώς δυναμικό θα επιβληθεί στο τέλος την οικογένεια μέσα από την ευφυΐα του και το χειρισμό τον οποίο θα επιβάλλει σε αυτή.
Το ίδιο συμβαίνει και με τα παιδιά στην οικογένεια τους. Αν οι γονείς δεν προσφέρουν στα παιδιά τους ασφάλεια,σιγουριά και ηρεμία,τότε τα παιδιά θα αναλάβουν αυτό το ρόλο.Τα παιδιά χρειάζονται τα όρια μέσα στην οικογένεια και γι αυτό το λόγο οι ψυχολόγοι αποδίδουν ρόλους στους γονείς.Ο πατέρας είναι η ασφάλεια το όριο και η αγάπη ενώ η μαμά είναι …η μεγάλη αγκαλία,η απέραντη αγάπη.
Πότε εμφανίζεται η θεωρία της κυριαρχίας των σκύλων Alpha dog
Η θεωρία της αγέλης της κυριαρχίας στους σκύλους εμφανίζεται με δύο μορφές:
- Η κυριαρχία των σκύλων (επίκτητη) εμφανίζεται μέσα στις οικογένειες όταν ο σκύλος διαπιστώσει ότι ο ιδιοκτήτης του δεν είναι καλός μπαμπάς- μαμά με αποτέλεσμα να μην νιώθει ασφάλεια. Όταν ο σκύλος δεν νιώθει ασφάλεια (δέν φτάνει μόνο η αγάπη θέλει και όρια) μέσα στην αγέλη όπως και ένα μικρό παιδάκι μέσα σε μία οικογένεια τότε αναλαμβάνει εκείνος τα ηνία.
- Η δεύτερη μορφή κυριαρχίας (γονιδιακή) στους σκύλους εμφανίζεται όταν οι σκύλοι αυτοί βρεθούν σε πάρκα σκύλων όπου υπάρχει ο περιορισμός ή σε καταφύγια ή μέσα στα σπίτια στα οποία θα εκτεθούν σε συνθήκες πίεσης.
Περιπτώσεις επιβολής του σκύλου στους ιδιοκτήτες που είναι οι συμπεριφορές καθοδηγούνται από:
- ενστικτώδεις συμπεριφορές
- γονιδιακές προδιαγραφές
- λάθη ιδιοκτητών
- λάθη εκπαίδευσης
Οι συμπεριφορές ενός σκύλου που επιβάλεται απο εφυία ή απο ωμή αρχηγική διάθεση μπορεί να είναι:
- Κτητικοτητα στο μπώλ του φαγητού του
- Το να ανέβει στο πάγκο της κουζίνας να κλέψει το φαγητό και εσείς να του φωνάξετε ΜΗ
- Να έρθει κάποιος στο σπίτι μας και να του επιτεθεί χωρίς ο σκύλος να δεχτεί απειλή
- Η ούρηση-μαρκάρισμα στα κρεβάτια είναι συμπεριφορά επιβολής
- Ένα άλλο παράδειγμα κυριαρχίας και εμφάνισης του φαινομένου του αρχηγού της αγέλης μπορεί να γίνει και σε ένα πάρκο σκύλων όπου πολλοί σκύλοι παίζουν και κυνηγάνε να μπαλάκι με σκοπό να το πιάσουν. Πολλές φορές η αντιδικία των σκύλων και η τάση για επιβολή θα εμφανιστεί για το ποιος θα κερδίσει το μπαλάκι.
- Επιθετικότητα στους άλλους σκύλους
- Κυνομαχίες με όσους σκύλους τον πλησιάζουν
- Επιθετικότητα στους ανθρώπους από κυριαρχία
- Επιβολή στα παιδιά και επιθετικότητα
- Επιθετικότητα από ιατρικούς λόγους
- Προβλήματα όταν έρχεται ένα νέο σκυλί στο σπίτι μας
- Προβλήματα συμπεριφοράς,ανασφάλεια κα
- Λάθη διαχείρισης του σκύλου από τον ιδιοκτήτη
- Προβλήματα της δομής της αγέλης(κυριαρχικότητα του σκύλου)
- Νευρικοί σκύλοι
- Φοβικοί σκύλοι
- Σκύλοι με έλλειψη κοινωνικοποίησης
- Γαύγισμα απαίτησης
- Όντας υπερπροστατευτικοί της οικογένειας
- Όντας υπερπροστατευτικοί της ιδιοκτησίας αντικειμένων
- Επίθεση
- Επίβαση
- Ούρηση αφόδευση-μαρκάρισμα σπιτιού
- Διεγερσιμότητα / ανυποταξία
- Ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές
- Στερεοτυπικές συμπεριφορές
Εν κατακλείδι για την θεωρία της αγέλης στους σκύλους
Η θεωρία της αγελαίας συμπεριφοράς των σκύλων υφίσταται.Η διαφορά είναι ότι στην ποιο πρόσφατη μελέτη,αναγνωρίζεται η εφυία του σκύλου.Σαφέστατα η μελέτη αυτή υποστηρίζει ότι ο κάθε σκύλος μπορεί να γίνει ο αρχηγός της οικογένειας μας αν εμείς δεν είμαστε γονείς οι οποίοι εμπνέουμε σταθερότητα και δυναμισμό.Τέλος υπάρχουν σκύλοι έντονου χαρακτήρα και γονιδίων οι οποίοι αν θελήσουν θα γίνουν επιβλητικοί και κυρίαρχοι σε απόλυτα νούμερα.
ΥΓ Όλα είναι θέμα οπτικής.
Ο άνθρωπος που είναι ρεαλιστής και αντικειμενικός θα αποδεχτεί αυτή τη θεωρία.Οι άνθρωποι που θέλουν να δούν (πχ το σκύλο που του επιβάλετε και του κάνει δύσκολη τη ζωή) ως το σκύλο πάνω στο ρόζ συνεφάκι…ονειροβατούν και δεν αποδέχονται τη πραγματικότητα.
Πάντως η αλήθεια είναι ότι το 20% των σκύλων δεν έχουν έντονα δύστροπα χαρακτηριστικά.